Skutki niedoborów witaminy A
Skutki niedoborów witaminy A znano już w starożytności. Chociaż wtedy nie rozumiano jeszcze przyczyn schorzenia takiego jak kurza ślepota (zmierzchowa), wiedziano, że można ją leczyć spożywając gotowaną lub surową wątrobę. W wielu podaniach historycznych i legendach można spotkać się z informacjami, jakoby wątroba miała wręcz magiczne zdolności, zapewniające człowiekowi siłę, dłuższe życie i zdrowie, a to dlatego, że narząd ten jest bogatym źródłem wit. A. Witamina A musiała jednak poczekać na swoje odkrycie aż do 1913 roku, kiedy to dwaj badacze Elmer McCollum i Marguerit Davis zajęli się szczegółowymi badaniami. Dziś wiemy, że nie jest to jeden związek, a cała grupa organicznych związków chemicznych i można wyróżnić ich dwa rodzaje: retinoidy pochodzenia zwierzęcego oraz beta-karoten pochodzenia roślinnego.Najczęściej występujące objawy niedoboru omawianej witaminy to:
- sucha, przesuszona skóra, zwłaszcza na łokciach i kolanach,
- suchość gałki ocznej (brak łez),
- łamliwe i kruche paznokcie,
- problem z widzeniem po zmierzchu,
- zahamowanie wzrostu,
- nawracające biegunki,
- większa podatność na infekcje,
- brak apetytu.
W przypadku nastolatków objawem niedoboru witaminy A może być problem z cerą (trądzik). Zanim jednak zdecydujemy się na suplementację witaminą A, konieczne jest zbadanie jej poziomu za pomocą badania krwi. W przypadku dziecka konieczna jest również konsultacja z pediatrą. To niezwykle ważne, bo nadmiar witaminy A również jest niebezpieczny. Może prowadzić do pojawienia się takich objawów jak:- drażliwość,
- powiększenie śledziony i wątroby,
- zażółcenie skóry,
- bóle głowy,
- nudności,
- krwawienie z dziąseł.
Właściwości witaminy A
Retinoidy i beta-karoten biorą udział w procesie formowania wzroku, układu nerwowego i odpornościowego. Brak witaminy A powoduje kruchość i łamliwość paznokci oraz włosów, wysypki skórne, zaburzenia apetytu, uczucie zmęczenia, a także pogorszenie wzroku, w tym ślepotę zmierzchową. Dostarczenie odpowiednich ilości wit. A u dzieci jest szczególnie ważne, gdyż jej brak jest przyczyną zaburzeń wzrostu, problemów ze wzrokiem oraz podatności na choroby.Witamina A u dzieci – zapotrzebowanie
Zwykła, urozmaicona dieta, składająca się z produktów roślinnych i zwierzęcych zazwyczaj pokrywa zapotrzebowanie dziecka na witaminę A. Ewentualne niedobory najczęściej wynikają ze złej diety i błędnych nawyków żywieniowych, nietolerancji oraz alergii pokarmowych lub infekcji układu pokarmowego. Warto wiedzieć, że witamina A jest magazynowana w organizmie (w wątrobie i tkance tłuszczowej), i można ją przedawkować. Dlatego nie należy przekraczać zalecanego dziennego spożycia.Dzienne zalecane spożycie witaminy A:
Dzieci:
- od 1. do 3. roku życia – 400 µg;
- od 4. do 6. roku życia – 450 µg;
- od 7. do 9. roku życia – 500 µg;
Chłopcy:
- od 10. do 12. roku życia – 600 µg;
- od 13. do 18. roku życia – 600 µg - 900 µg;
Dziewczęta:
- od 10. do 12. roku życia – 600 µg;
- od 13. do 18. roku życia – 700 µg;
Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012
Gdy chcemy wzmocnić organizm naszej pociechy, możemy również podać jej preparat witaminowy, w składzie którego znajdować się będzie witamina A i C. Obie substancje biorą udział w budowaniu układu odpornościowego. W składzie dobrego produktu tego rodzaju nie powinno też zabraknąć witamin z grupy B oraz wapnia, który ma wpływ na prawidłowy proces krzepnięcia krwi. Większości witamin organizm nie jest w stanie sam wytworzyć i musimy mu ich dostarczać. Dotyczy to choćby witaminy A, która w organizmie pełni wiele istotnych ról. Nie może jej zabraknąć zwłaszcza dzieciom, które są w okresie intensywnego wzrostu i których organizm nieustannie się rozwija.